Wie was Chris Soumokil
Terwijl de onderhandelingen over de toekomst van de Molukse militairen nog aan de gang zijn, wordt op Ambon op 25 april 1950 de Republik Maluku Selatan (RMS) uitgeroepen. Een belangrijke persoon in dit proces was Chris Soumokil.
Gestudeerd in Nederland
Christiaan Robbert Steven Soumokil (1905-1966) werd geboren op Java. Doordat zijn vader, werkzaam bij de posterijen, werd overgeplaatst naar Nederland, kreeg hij de kans om in Leiden het lyceum en een studie Indisch recht te volgen. In 1934 promoveerde hij op een studie in het strafrecht van Nederlands-Indië. Hij begon zijn loopbaan in Surabaja, waar hij tot Landrechter werd benoemd.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog moest Soumokil vanwege zijn Nederlandse nationaliteit in dienst. Onder de Japanse bezetting werd hij vastgezet en overgebracht naar kampen in Zuidoost-Azië. Na de oorlog werd hij benoemd tot officier van justitie in Djakarta.
Het uitroepen van de Vrije Republiek Maluku Selatan
Van juni 1947 tot februari 1950 was Soumokil in vijf opeenvolgende kabinetten de Minister van Justitie van de deelstaat de Molukken. In 1949 was hij ook vice-minister-president en fungeerde hij vaak als waarnemend minister-president.
In december 1949 vond de soevereiniteitsoverdracht aan de Republik Indonesia Serikat plaats. Soumokil was een uitgesproken tegenstander van het streven naar de eenheidsstaat van Indonesië. Het gevaar van de eenheidsstaat was zijns inziens dat een Javaanse elite daarin de dienst zou uitmaken
Op 17 augustus 1950 zou president Soekarono inderdaad de de Republiek der Verenigde Staten van Indonesië opheffen en vervangen door de gecentraliseerde Republiek Indonesië (Republik Indonesia; RI). Dit vormde een schending van de kort daarvoor ondertekende overeenkomst van de Rondetafelconferentie, waarin de rechten van de verschillende deelstaten gegarandeerd waren, inclusief het recht om uit de federatie te treden. Met deze opheffing door de regering in Jakarta in zicht, nam Soumokil het initiatief om de deelstaat van de Zuid-Molukken uit de federatie van de Republiek der Verenigde Staten van Indonesie te laten treden. Onder zijn directe invloed riep op 25 april 1950 J.H. Manuhutu waarnemend hoofd van de Zuid-Molukken, samen met anderen, de onafhankelijke Republiek der Zuid Molukken uit, met hemzelf als president. Chris Soumokil werd minister van Buitenlandse Zaken. Op 3 mei 1950 volgde Soumokil Manuhutu op als president van de Zuid-Molukse Republiek.
Strijd op de Molukken met het Indonesische leger
Als reactie op de proclamatie stuurde Indonesië het Indonesische leger naar de Molukken. Op 28 september 1950 werd Ambon ingenomen. De Zuid-Molukse regering week begin december uit naar het nabijgelegen eiland Ceram om van daar uit, onder leiding van Soumokil, de strijd tegen de Republiek Indonesië voort te zetten.
Soumokil wordt gevangen genomen en ter dood veroordeeld
Op 2 december 1963 slaagden Indonesische militairen erin om Soumokil op Ceram gevangen te nemen, waarna de strijd op de Molukken snel ten einde liep. In april 1964 vond het proces tegen Soumokil plaats. Soumokil wenste, hoewel hij het Bahasa Indonesia machtig was machtig was, uitsluitend Nederlands te spreken. Soumokil werd in april 1964 door een militaire rechtbank in Java ter dood veroordeeld. Alle verzoeken tot gratie door de Nederlandse regering waren tevergeefs. Op 12 april 1966 werd Soumokil in de vroege ochtend op het eiland Pulau Ubi Besar geëxecuteerd door een vuurpeloton. Na het bekend worden van deze executie, werd John Manusama benoemd tot president in ballingschap van de Republiek van de Zuid-Molukken. Waar Soumokil werd begraven is door de Indonesische regering nooit bekendgemaakt.
Bron: Vensters Molukse Geschiedenis, Historiek en Wikipedia.
Nederlandse vertaling
