Als Nederland op 27 december 1949 de macht over de voormalige kolonie Nederlands-Indië overdraagt aan de Indonesiërs, heeft Nederland nog een aantal maanden de tijd om de zaken zo te regelen dat zij op kort termijn kunnen vertrekken.
Eén daarvan is de opheffing van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL). Op 26 juli 1950 wordt daarom het KNIL opgeheven. Dit leger heeft geen functie meer omdat Nederlands Indië niet meer bestaat. De Molukkers die naar Nederland komen zijn voormalige KNIL militairen. Door het opheffen van het KNIL vallen zij tussen wal en schip. Het leger waar zij hun hele leven deel van uit maakten heeft geen bestaansrecht meer. Het land waar zij voor vochten, Nederlands Indië bestaat ook niet meer en het land waar zij trouw aan zworen, Nederland moet Indonesië verlaten. De voormalige KNIL militairen kunnen geen kant op en wachten op Java in de kazernes op nadere orders.
Het is voor hen een enorme verwarrende periode: Waar moeten zij naartoe? Het vertrek van de Nederlanders wordt daarom steeds uitgesteld omdat zij verantwoordelijk zijn voor deze groep Molukse militairen. En voortdurend onderzoeken wat de verschillende mogelijkheden zijn.
Foto: Ombak Maluku
De Molukse militairen hebben tijdens de onafhankelijkheidsoorlog, tussen 1945 en 1949, aan Nederlandse kant tegen de Indonesiërs gevochten en voelen zich niet meer veilig in het nieuwe vrije Indonesië op Java en willen terug naar de Molukken. Wat echter niet kan omdat daar een opstand is uitgebroken tegen de Verenigde Staten van Indonesië. President Soekarno heeft weliswaar de afspraak met Nederland gemaakt dat het nieuwe Indonesië een federale staat zal zijn maar het ziet er naar uit dat Soekarno aanstuurt op een eenheidstaat waarvan de regering op Java is.
Foto: Familie Tahapary
JAVA EN DE MOLUKKEN
Op de Molukken is op het voornemen van deze eenheidsstaat een opstand uitgebroken en heeft Chris Soumokil, een van de Molukse leiders, op 25 april 1950 de Vrije Republiek van de Molukken uitgeroepen: Republiek Maluku Salatan. Bekend als de RMS.
“Mooi en tergelijk heftig wat de eerste generatie allemaal heeft moeten doorstaan. Het is goed om dit te laten zien.”
Meta Wiechertjes
Chris Soumokil
De voormalige Molukse KNIL militairen kunnen daarom niet terug naar de Molukken. Het wordt hen verboden. Zij kunnen op Java uit militaire dienst worden ontslagen of ze kunnen voor een aantal maanden mee naar Nederland. De keuze is aan deze militairen want Nederland mag de Molukse KNIL militairen niet verplichten om op Java hun ontslag te accepteren. De Nederlandse rechter heeft Nederland verboden om de Molukse KNIL militairen tegen hun wil op Indonesisch grondgebied achter te laten. Een aantal Molukse militairen kiezen ervoor om over te gaan in het nieuwe Indonesische leger maar het merendeel wordt uiteindelijk in 1951 noodgedwongen om te kiezen voor vertrek naar Nederland. Hoewel velen dit niet als een echte keuzen hebben ervaren. Een aantal hebben het vertrek ook als een dienstbevel ervaren. De Molukse militairen gaan daarom begin 1951 scheep in de verwachting dat zij na een half jaar terug zullen kunnen keren naar de Molukken.