Vaag akkoord: Het akkoord van Linggadjati:
Op 15 november 1946 sluiten de onderhandelaars het akkoord van Linggadjati: Nederland erkent de feitelijke macht van Indonesië op Java. Indonesië wil meewerken aan de opbouw van een federale staat en aan een unie met Nederland. Met een ruime overgangsperiode. Maar de vage inhoud is aanleiding tot verschillende interpretaties en de spanningen lopen hoog op.
Moment uit de conferentie met van links naar rechts: Wim Schermerhorn, Lord Killearn en Soetan Sjahrir
Definitieve scheiding
De internationale druk op Nederland om Indonesië los te laten wordt steeds groter. Op het Paleis op de Dam in Amsterdam en in het paleis van de Gouverneur-Generaal in Batavia (Djakarta) werd op 27 december 1949 de Akte van Soevereiniteitsoverdracht getekend (in een Engelse, Nederlandse en Indonesische vertaling). In Amsterdam gebeurde dat door koningin Juliana en de Indonesische premier Mohammad Hatta. Ook alle Nederlandse ministers en vertegenwoordigers van Suriname en de Nederlandse Antillen ondertekenden dit document, evenals leden van de Indonesische onderhandelingsdelegatie. De Akte bevestigde de instelling van de Nederlands-Indonesische Unie.
Foto: Joop van Bilsen/Anefo/CC/Nationaal Archief
Koningin Juliana sprak onder meer de volgende woorden:
De aanvaarding van haar soevereiniteit door de jonge staat, de Republiek der Verenigde Staten van Indonesië alsmede het afstand doen daarvan van het Koninkrijk der Nederlanden, en het aangaan van een Unie, is één van de meest aangrijpende en ingrijpende gebeurtenissen van deze tijd (…). Niet langer staan wij gedeeltelijk tegenover elkander. Wij zijn nu naast elkaar gaan staan, hoezeer ook geschonden en gescheurd en vol littekens van wrok en spijt.
Na vier jaar diplomatieke, politieke en militaire strijd wordt het verdrag tot overdracht van de soevereiniteit getekend. Indonesië wordt officieel een federale staat maar binnen een jaar is het land omgevormd tot een eenheidsstaat. Alleen het zuidelijk deel van de provincie Molukken van de deelstaat Oost-Indonesië, gaat hier niet mee akkoord. Het verklaart zich op 25 april 1950 als Republiek der Zuid-Molukken onafhankelijk. De centrale Indonesische regering onderdrukt dit verzet op gewelddadige wijze. Het westelijk deel van Nieuw-Guinea blijft in eerste instantie nog onder Nederlands bestuur. Onder zware internationale druk geeft Nederland dit gebied in 1962 op.
Bron: Nationaal Archief.